Bir virüs hastalığında immünoglobulin G tipi koruyucu antikorların gelişme süresi minimum 14 gün olarak kabul ediliyor. Aşı yapıldıktan sonraki gün kan tahlili yaptırılması durumunda antikor seviyesinde yükselme tespit edilememesinin doğal olduğunu belirten uzmanlar, bu sonucun aşının koruyucu olmadığı anlamına gelmediğini ifade ediyor. Uzmanlar, vücutta antikor oluşma sürecinin 3 haftaya, 1 aya hatta bazı durumlarda 6 haftaya kadar uzayabildiğine dikkat çekiyor ve 2 doz aşıdan sonra antikor oluşmaması durumunda kişinin koruyucu önlemleri sürdürmesi gerektiğini vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Songül Özer, aşıdan sonra antikor oluşması süreci hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Antikor oluşması için en az 14 güne ihtiyaç var
Dr. Songül Özer, ‘Koronavirüsle ilgili bilgilerin sınırlı olduğunu belirtmekle birlikte diğer genel virüs enfeksiyonlarında oluşan bilgilerle antikor testi süreci hakkında değerlendirme yapabiliriz’ dedi ve sözlerine şöyle devam etti:
“Bir virüs hastalığında immünoglobulin G tipi koruyucu antikorların gelişme süresi minimum 14 gündür. İkinci aşıyı yaptırdıktan sonra 14 gün geçmeden aslında kanda, serumda bakılan antikor seviyesinin yükselmesini beklemiyoruz. Aşıyı yaptırdıktan sonra ertesi gün kan tahlili yaptırıp antikor yükselmiş mi diye bakıldığında yükseldiğinin görülmemesi son derece normal bir durumdur. Bu sonuç aşının korumadığı anlamına gelmez. Antikorların henüz oluşmadığını ya da kanda tespit edilebilir düzeye henüz gelmediğini gösterir. En sağlıklı ölçüm minimum 14 gün sonra yapılmalıdır.”
Antikor oluşma süresinde değişiklik yaşanabilir
Antikor oluşma sürecinde kişiye göre değişiklik yaşanabileceğini belirten Özer, “Ortalama 14 günlük süreden bahsediyoruz. Bu süre 3 haftaya ya da 1 aya da yayılabilir. Bazı durumlarda immünoglobulin G yanıtının tespit edilebilir düzeye gelmesi 6 haftaya da uzayabilir. Çok nadir sayıda insanda 14 günden önce de antikorun yüksek seviyede ve kanda tespit edilebilir düzeye gelebileceğini unutmamak gerekir” dedi.
Antikorun kanda 4-6 ay boyunca kalacağı öngörülüyor
Antikorun kanda ne kadar süre kalacağına cevap vermenin ne kadar sürede oluşacağına cevap vermekten zor olduğunu ifade eden Özer, “Covid-19 için bu sürenin ne kadar olacağını henüz bilmiyoruz. Şu andaki bilgilerle ortalama 4-6 ay sürede yüksek kalabileceğini öngörebiliyoruz. Kornavirüs aşısı ya da koronavirüs hastalığı ile vücutta antikor oluştuğunda 4-6 ay süre ile kanda tespit edilebilir olduğunu ve hastalıktan koruyabileceğini söyleyebiliyoruz” diye konuştu.
Aşı ile 1 yıla çıkacağı tahmin ediliyor
6 aylık sürenin aşı ile 1 yıla kadar uzatıldığını ve 1 yıl boyunca kanda immünoglobulin G seviyesine bakıldığında yüksek bulunacağını düşündüklerini dile getiren Dr. Songül Özer, “Aşılama çalışmaları yeni başladı. Yurt dışında ilk aşılar aralık ayında yapılmaya başlandı. O yüzden aşı yapıldıktan 14 gün sonra antikor ölçtürdüler ve tespit etmeye, çalışmalara başladılar. Ne kadar süre antikorun yüksek kaldığını ölçümlemek için tahminimize göre klinik çalışmalarda haftada 1 immünoglobulin G kontrolü yapılıyordur. Ancak ne kadar sürede yüksek kaldığını söyleyemezler çünkü aşı uygulanmaya başlayalı henüz 1 veya bazı ülkelerde 2 ay oldu. İkinci doz aşı uygulamaları tamamlanmış ülke sayısı zaten çok az. Onların da üzerinden henüz 2 ay geçmedi. Bu nedenle 3-5 aylık sürelerde çalışmaların bitmesini bekliyoruz. Antikorun kanda ne kadar uzun süre kaldığını bu çalışmalar gösterecek. Bu çalışmaları başka hastalıklarda ve başka aşılarda da görebiliyoruz” dedi.
Hepatit B’de aşı takvimi yeniden uygulanabiliyor
Hepatit B aşısının en sık gözlemlenen aşılardan biri olduğunu ifade eden Özer, “Hepatit B aşısını 3 doz veya bağışıklık durumuna göre bazen 4 doz yapıyoruz. Sonrasında 6 ay ve 1 yıl sonrasında kontrol ediyoruz. Kontroller sonucu hiçbir antikor gelişmediğini görebiliyoruz. Hepatit B’de tablo farklı olduğu için hiç aşılamamışız gibi 016 aşı takvimini yeniden uyguluyoruz. Bu durumda hastaya bir şans daha vermiş oluyoruz. Sonrasında tekrar antikor tahlili yapıyoruz ve sonuç yine negatifse vazgeçiyoruz. Covid-19’da henüz kontrol etme şansımız olmadı. Henüz bir hasta deneyimine sahip değiliz” dedi.
Covid-19’da da kişiye ikinci şans verilebilir
Dr. Songül Özer, ‘Koronavirüs aşısından sonra 6 hafta sonunda kişide antikor gelişmemesi durumu ile ilgili henüz bilim insanları Hepatit B aşısında olduğu gibi aşı takvimini yeniden uygulama önerisinde bulunmadı’ dedi ve sözlerini şöyle tamamladı:
“Ancak muhtemelen bu yönde öneride bulunabilirler. Çünkü biz antikor geliştirmek için her zaman hastalara ikinci şansı veririz. Bazı immün sistemler çalışabilmek için biraz daha fazla antijenik uyarı bekliyorlar. İkinci aşılamadan sonra da hala kişide antikor gelişmiyorsa çalışmayı bırakırız. Zaten aşılama yapsak da maske, mesafe ve temizliğe dikkat etmemiz gerektiğini söylüyoruz. Antikor gelişmeyen kişiler için konuyu kapatmak gerekiyor. Bu durumda da virüslere karşı önlemleri her zaman hayatlarında bulundurmaları ve korunmaya devam etmeleri gerekiyor.”
