Karpatlar'da bir Karadenizli gönül elçisi Sabit Danış
1986'da Romanya'ya giden ve oradan büyük bir iş insanı olan Trabzonlu Sabit Danış, Türkiye'nin oradaki gönül elçisi. Devletin en yüksek kademesinden, en sade vatandaşa kadar, Romanya'ya giden her Türk önce onu arıyor, buluyor. Danış'ın siyasetten spora, iş dünyasından sosyal hayata kadar kurduğu ilişkilerle hem Türkiye hem oradaki Türkler kazanıyor. Sabit Danış, Romanya-Türkiye arasında geçen yaşam öyküsünü Trabzon Dergisi'nden Aytekin Akay'a anlattı.
İlk 1986’da Romanya’ya maç için gider Sabit Danış. Romanya’daki komunist yönetim o yıllarda dışardan gelen liberal turistlere pek de sıcak bakmaz. Sınır kapısında 2 gün bekletilir, 1 hafta sonra yeniden gider. 1989’da ise komunist idarenin yıkıldığı yani Çavuşesku’nun devrildiği ihtilal gününden 1 gün önce tesadüfen Türkiye’ye döner. İhtilalle Romanya dünyaya açılırken, Sabit Danış, o yıl, yani 1989’dan sonra oralı olmak için ilk adımlarını atar. Ticaretine ve hayatına 1989’dan bu yana Köstence’de devam eder. Medya, yapı-inşaat gibi sektörlerde işletmeler kurar. Zaman zaman devleti temsil eder, İstanbul’dan ya da Anadolu’dan Köstence’ye gidenlerin ilk uğradığı isim olur. Romanya’da Trabzon ve Trabzonsporla ilgili çalışmalar içine girer. Bize Her Yer Trabzon sloganının ne kadar yerinde olduğunu gösterir ve Romanya Trabzonsporlular Derneği’ni kurar. Kurucu başkan olarak Trabzonspor bayrağını Karpatlar’da dalgalandırır. Sabit Danış, Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği (UKİD)’in de başkanı ve sosyal yardımlardan kültürel çalışmalara, Sarı Saltuk Baba etkinliğine kadar, Türk ve Anadolu kültürünü yakından ilgilendiren önemli etkinliklerin de mimarı. Sabit Danış, Trabzon Of doğumlu, çocukluğu 7-8 yaşlarına kadar Of ve Hayrat’ta geçti. İstanbul’da çok genç yaşta ticaret atıldı. 1989’dan bu yana da Romanya’da yaşıyor ve ayda 2 kez İstanbul’a mutlaka geliyor.
“1986’daGalatasaray’ın Steau Bükreş’le deplasmanda oynayacağı maç için Bükreş’e arkadaşlarla gittik ancak ne ülkeye girebildik ne de maçı izleyebildik. Komünizm yönetim sisteminden dolayı, dışardan gelenlere sıcak bakmıyordu dönemin hükümeti. Kapıda iki gün beklettiler bizi. Sonra İstanbul’a döndük, 1 hafta sonra yeniden Romanya’ya döndük ve bakalım ne var ne yok bu ülkede dedik. 1989’da Romanya’da ihtilal oldu. İhtilalden 1 gün önce İstanbul’a döndüm. Almanya ve Avusturya’dan Türkiye’ye akaryakıt sektörü için malzemeler getirip satıyordum. Karadan gelip gittiğimiz için Romanya’ya uğrardık mutlaka. Romanya’da da Köstence’de kalırdık. Karadeniz şehri, kendimize yakın hissettik hep. Evimin ve ticaretimin olduğu yer, KÖSTENCE. 1 milyonluk bu güzel Karadeniz kentinde 70 bin soydaşımız var. 1930’larda Köstence’den Türkiye’ye büyük göçler oldu ve doğal olarak soydaş nüfusumuz azaldı.”
Romanya-Türk İşadamları Derneği’ni kurdu
“1989’dan sonra bilfiil oralı olduk.Türk İşadamları Derneği’ni kurup 6 sene başkanlığını yaptım. Otel, restorant, inşaat ve medya gibi sektörlerde Köstence’de senelerdir ticaretin içindeyim. İnşaat işlerimiz sürüyor. Bunun yanında Replica isimli günlük Romence bir gazetemiz de bölgenin güçlü yayın organı olarak yayın hayatını sürdürüyor.”
Milletvekili seçildi, parlamenter olamadı
“2004 senesinde Azınlıklar Milletvekili olarak seçildim ancak, oranın geleneklerine göre parlementer olamadım. Haksızlığa uğramış olmama rağmen, ne Romanya devletine ne de Romenlere herhangi bir kin duymadım. Siyasette olmaya devam ettim. Beş yıl Büyük Romanya Partisi genel başkan yardımcılığı görevini yürüttüm.”
UKİD ve Sarı Saltuk Baba
“Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği (UKİD) olarak, Sarı Saltuk Baba Anma Şenlikleri’ni tertip ediyoruz. Her sene Türkiye’den ve başka ülkelerden 1000’den fazla misafirlerimizi bu etkinlik için ağırlıyoruz. Sarı Saltuk Osmanlı’nın bölgeye müslümanlığı yayması için gönderdiği ilk derviş olarak bilinir. Gerçek mezarı Köstence Babadağ kasabasındadır. Konsolosluğumuz, elçiliğimiz ve müftülüğümüzle birlikte bu etkinlik her sene Eylül ayında yapılır.”
Romanya’daki Türk işadamları
“Yabancılar, Türkiye’ye gıpta ile bakıyor. Romen halkı, kültürlü bir halktır. Yabancı dil bilir. Onlar ülkemizin gelişmişliğini sürekli ifade ediyorlar. Romanya’daki Türk işadamlarımıza gelirsek;yanında 300 bin civarında Romen çalışıyor. Almanya gibi değil Romanya. Almanya’da çoğu Türk işçi olarak çalışırken, Romanya’daki Türkler, işveren ve patron statüsündedir.Romanya’da 15 bine yakın Türk firması var ve 7 bini faal durumdadır.”