Bakteriler yerine virüslere bağlı birçok üst solunum yolu, barsak enfeksiyonunda antibiyotiklerin sıklıkla kullanıldığını maalesef görüyoruz. Erken yaşlarda antibiyotik kullanmak sindirim sistemindeki sağlıklı bakterileri de öldürmekte ve bunun sonucu olarak immün yanıtın değişmesine neden olarak astım ve alerjik hastalıklara sebebiyet vermektedir.

Antibiyotikler Masum Değil

Günümüzde enfeksiyonların tedavisinde kullanılan antibiyotiklerin uzun dönemde vücudumuzda yaratabileceği zararları olabilmektedir. Antibiyotikler bakteriler nedeniyle meydana gelen enfeksiyonların tek ve en etkili tedavi seçeneğidir. Ancak bazen bu etkinlikleri suiistimal edilmekte ve aslında kullanılması uygun olmayan birçok üst solunum yolu, barsak enfeksiyonunda da kullanıldığını maalesef görüyoruz. Peki bu kadar sık kullandığımız antibiyotikler sanıldığı kadar masum mu?

Alerji ve Astım Derneği Üyesi Çocuk Alerji Uzmanı Dr. Gizem Atakul ‘Bebeklik döneminde hatta gebelikte maruz kullanılan antibiyotiklerin ilerleyen yaşlarda çocuklarda başta alerjik hastalıklar olmak üzere bağışıklık sisteminin yanıtlarını değiştirerek birçok hastalığın sebebi olabileceği tartışılıyor. Ne kadar çok ve ne kadar geniş etkiye sahip antibiyotik kullanılırsa zararlı etkileri de o kadar çok olmaktadır. Yeni bir çalışma, antibiyotiklere erken yaşlarda maruz kalmanın sindirim sistemindeki sağlıklı bakterileri öldürdüğünü bu nedenle de astım ve alerjiye neden olabileceğini gösteriyor’ açıklamasını yaptı. 

Çocuklarınızda Antibiyotikten Kaçının!

Günümüze kadar yapılan birçok çalışmada antibiyotiklerin alerji hastalıkların artmasındaki rolü araştırılmıştır. En son yapılan çalışmada erken çocukluk döneminde antibiyotik kullanımı ile ilerleyen yaşlarda astım ve alerji gelişimi için neden-sonuç ilişkisini gösteren en güçlü kanıtlar sunulmuştur. Bu çalışmanın sonucuna göre dikkat etmemiz gereken şey oldukça açık. Özellikle küçük çocuklarda mümkün olduğunca antibiyotik kullanmaktan kaçınmalıyız. Çünkü uzun vadede astım veya diğer alerjik hastalıkların gelişimi ve bu hastalıklardan kaynaklanan sorunlar için riskleri arttırmaktadır. 

Antibiyotikler Bağırsak Mikrobiyotasını Bozuyor

Bağırsak mikrobiyatası olarak adlandırılan, bağırsağımızda yaşayan yararlı bakterilerin çeşitliliği ve sayısının birçok hastalığın gelişiminde önemli role sahip olduğunu biliyoruz. Ne yazık ki antibiyotikler o anda bizim için zararlı olan bakterileri öldürürken vücudumuzda bizim için yararlı olan bakterileri de öldürmektedir. Yararlı bakterilerin sayısının azalması, bağışıklık sistemimizin dış ortamda karşılaştığı maddelere verdiği yanıtları değiştirmektedir. Bu nedenle bozulmuş bir mikrobiyataya sahip birey aslında kendisi için zararlı olmayan polen, ev tozu gibi maddeleri tehdit olarak algılayıp bağışıklık yanıtı geliştirir. Bunun sonucunda da kişi artık polen ve ev tozuyla karşılaştığında alerjik yanıt verir böylece astım ve alerjik nezle gibi hastalıkların belirtileri başlar. 

Antibiyotikler Alerji Yapıyor!

Çocuk Alerji Uzmanı Gizem Atakul antibiyotiklerin alerjik hastalıklara nasıl neden olduğunu yapılan bir çalışmanın çarpıcı sonuçları ile anlatabileceğini bildirdi. Bu çalışmanın sonuçları şu şekilde: Farelerin bir kısmına 5 günlükken ağızdan antibiyotik, bir kısmına su veriliyor.  Fareler büyüdüğünde ev tozu ile karşılaştırılıyor. Antibiyotik verilmiş farelerin, su verilen farelerden farklı olarak alerjiye neden olan bağışıklık yanıtı verdiğini görüyorlar. Ancak erişkin dönemde antibiyotiğe maruz kalmış farelerin alerji yanıtı geliştirmediğini görüyorlar. Ancak gelecek nesil için durum aynı değil. Alerjik yanıt vermeyen bu farelerin yavruları, ev tozu akarlarına daha fazla tepki gösteriyor. Tıpkı bebeklik döneminde antibiyotik alan farelerin, alerjene su alanlara göre daha fazla tepki vermesi gibi. Bu çalışma bize antibiyotiklerin bağışıklık sistemimize ait yanıtları nasıl etkilediği hakkında önemli bilgiler veriyor. Görüyoruz ki, yalnızca erişkin dönemde değil aynı zamanda bebeklik dönemindeki mikrobiyatanın değişmesi alerjik hastalıkların gelişimini arttırmaktadır. 

 Uzm. Dr. Gizem Atakul Kimdir?

Burdur’da Doğan İlk, Orta, Lise Eğitimlerini Burdur’da Tamamlayan Dr. Gizem Atakul, Tıp Eğitimini Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesinde Aldı. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesinde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlığını Ardından Çocuk Alerji Ve İmmünoloji Yan Dal Uzmanlığını aldı. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesinden 2008 Yılında Mezun Oldu. 2011-2015 Yılları Arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bilim Dalında 4 Yıl Pediatri Uzmanlık Eğitimini Tamamladı. Tıpta Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Sınavında Türkiye İkincisi Olarak Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuk Alerji ve İmmünoloji Bölümünü Tercih Etti Ve 2016-2020 Yılları Arasında Da Çocuk Alerji Ve İmmünoloji Yan Dal Uzmanlık Eğitimlerini Aldı. Yan Dal Eğitimim Sırasında Uluslararası Katılımlı Alerji Kongrelerinde Davetli Konuşmacı Olarak Görev Aldı Ve 2017 Yılında İngiltere’de Avrupa Alerji Ve Klinik İmmünoloji Derneği (Eaacı) Bünyesinde Düzenlenen Pediatric Allergy And Asthma Meeting (Paam) Bilimsel Toplantısında Sunduğu Çalışma ‘Travel Grant’ Ödülü Verilen İki Çalışmadan Biri Oldu. Yan Dal Eğitimi Sırasında Ve Sonrasında Çocuklarda Görülen Alerjik, İmmünolojik Ve Göğüs Hastalıkları İle İlgili Birçok Klinik Araştırmada Görev Aldı; Uluslararası Ve Ulusal Bilimsel Dergilerde Çalışmaları Yayınlandı. 2008-2011 Yılları Arasında Pratisyen Hekim ve Aile Hekimi Olarak Bitlis İlinin Tatvan İlçesinde Mecburi Hizmetini Tamamladı. 2011 Yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğinde Araştırma Görevlisi Olarak Çalıştı. 2015 Yılında Uzmanlık Eğitimini Tamamladı ve Balıkesir Devlet Hastanesinde Pediatri Uzmanlık Mecburi Hizmetini Yaptı. 2016 Yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuk Alerji ve İmmunoloji Kliniğinde Çalışmaya Başladı. 2020 Yılında Malatya Eğitim Araştırma Hastanesinde Çocuk Alerji ve İmmünoloji Uzmanı Olarak Çalıştı. 2022 Yılında İstanbul Alerji Ailesine Katıldı.