Besin alerjisi konusunda çapraz bulaş durumunun nasıl bir risk oluşturduğu konusu, okul yönetimi tarafından ele alınmalı ve gerekli önlemler sağlanmalıdır. Öğle yemekleri ya da verilen ara öğünlerde alerjik besin içeren öğünlerin denetlenmesi konusunda okul görevlileri bilinçlendirilmelidir. Besin Alerjisi Derneği Üyesi Diyetisyen Ecem Tuğba Özkan, besin alerjisi olan çocukların beslenmesi konusunda bilgiler vererek, okulda dikkat edilmesi gereken noktalar odağından açıklamalarda bulundu. Besin alerjili çocuklar için uygun beslenme programının ipuçlarını verdi.

Okulda Çıkan Yemekleri Takip Edin

Diyetisyen Ecem Tuğba Özkan, okulda yemek çıkması durumunda öğretmenlerin aylık menüyü incelemeleri gerektiğini söyledi. ‘Veliler ve öğretmenler alerjen besinlerin olduğu günleri önceden öğrenmelidir. O günlerde evde yemek hazırlanıp çocukların beslenme çantalarına konulabilir. Veliler çocuklarına besin etiketi okumanın öneminden bahsetmelidir. Besin alerjisi bulunan çocuklar kantinden paketli bir ürün almak istiyorsa, mutlaka besin etiketi okuması gerektiğine dair bilgilendirilmelidir. Bu sayede besin alerjisi olan çocuklar etiket okuma alışkanlığını kazanabilir. Çocuklara; ürünün içeriğinde alerjik maddeler varsa ya da eser miktarda içerisinde bulunuyorsa bile o ürünü kesinlikle tüketmemesi gerektiğini, tükettiği anda alerjik reaksiyonların ve anafilaksinin gelişebileceğinin anlatılması gerekir’ açıklamasını yaptı. 

Çapraz Bulaş Riskini Tanıyın!

Çapraz bulaş, küçük bir miktar besinin, üretim veya besin hazırlama işlemi sırasında yanlışlıkla başka besinlere bulaşmasıdır. Ayrıca mutfak eşyalarına, yüzeylere ve nesnelere temas ya da tükürük yoluyla bulaşabilir. Besin Alerjisi Derneği üyesi Diyetisyen Ecem Tuğba Özkan,  ‘Az miktarda alerjen bile alerjik reaksiyona neden olabilir. Örneğin, bir salatanın üzerine konan kuruyemişler son anda salatadan çıkarılsa bile çapraz bulaşa yol açacaktır. Yemek hazırlanmadan önce düzgün temizlenmeyen pişirme kapları, tabaklar, çatallar, kaşıklar, bıçaklar gibi mutfak eşyaları veya pişirme yüzeyleri yine besin alerjisine sahip insanlar için çapraz bulaşa neden olabilir’ açıklamasında bulundu.

Epinefrin Oto-Enjektör Kullanımı Hayat Kurtarır

Çocuğunuzda IgE aracılı besin alerjisi varsa doktorunuz epinefrin oto-enjektörü reçete etmiş olabilir. Anafilaksi dediğimiz alerjik şok, birden fazla organı içeren alerjik reaksiyonunun şiddetli bir şeklidir. Başlangıcı hızlıdır ve potansiyel olarak ölümcüldür. Anafilakside görülen belirtilerden bazıları deride kaşıntı, kızarıklık, ürtiker, dudakta ve boğazda şişme, kusma, ishal, nefes almada zorluk, burun tıkanıklığı, öksürük, boğazda kaşıntı ve yutkunmada zorluk, çarpıntı, tansiyon düşüklüğü, halsizlik, baş dönmesi ve bilinç kaybıdır. Diyetisyen Özkan, çocukların epinefrin oto-enjektörlerini her zaman yanlarında taşımalarını önerdi ve taşıyamadıkları zamanlarda ise okulun revirinde, sınıfta ve çocukların çoğunlukla zaman geçirdikleri yerlerde epinefrin oto-enjektörlerinin bulundurulduğundan emin olunması gerektiğini söyledi.

Beslenme Çantasında Neler Olmalı?

Çocuğunuz okulda kahvaltı etmiyorsa ve yumurta alerjisi varsa peynirli sandviç ya da kaşarlı tost hazırlayabilirsiniz. Eğer alerjisi yoksa yanına biraz zeytin, domates, salatalık ekleyebilirsiniz. Kuruyemiş alerjisi varsa haşlanmış sebzeleri ekleyebilirsiniz, yanına da bir kutu süt koyabilirsiniz. Fakat süt alerjisi olan bir çocuksa peynir ve süt yerine, bir porsiyon alerjisi olmadığı meyve çeşidini ekleyebilirsiniz. Öğle yemeği için kıymalı veya sebzeli börek yapabilirsiniz. Yumurta alerjisi varsa yumurta sürmeden pişirirsiniz. Buna ek olarak tavuklu veya köfteli sandviç hazırlanabilir. Okulda ikram edilen herhangi bir yiyecekte alerjen besin bulunuyor olabilir ya da bulunmasa da çapraz bulaş riski ortaya çıkabilmektedir. Dolayısıyla veliler çocuklarını okul arkadaşlarının paylaştığı yemekleri yememesi konusunda uyarmalıdır.

Editöre Not:

Ecem Tuğba Özkan Kimdir ?

1992 yılında doğan Diyetisyen Ecem Tuğba Özkan Ankara Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü mezunudur. Lisans eğitiminde bitirme tezini  ‘Hemodiyaliz Hastalarının Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi’ konusu üzerinde, detaylı seminer sunumunu ise ‘Resveratrol‘ üzerinde yapmıştır.

 Üniversite eğitimi süresince Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları Ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi  ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Çocuk Hastanesi’nde zorunlu stajlarını yapmıştır. Aynı zamanda Ankara Üniversitesi Hastanesi mutfağında da kurum beslenmesi üzerine stajını tamamlamıştır. Alerji Diyetisyeni Ecem Tuğba Özkan İstanbul Alerji ailesine Eylül 2019’da katılmıştır. İstanbul Alerji’de çocuk ve yetişkin bireylerde besin alerjileri başta olmak üzere obezite, zayıflık, kilo kontrol yönetimi, ketojenik beslenme, diyabet, hipertansiyon gibi  konularda sağlıklı beslenme danışmanlığı hizmeti vermektedir.